Katarzyna Rapczyńska-Lubieńska, Wirtualna Polska: Fabryka czekolady przywodzi na myśl miejsce magiczne, może nawet takie z powieści Roalda Dahla "Karol i fabryka czekolady". Z czym Panu kojarzy się to miejsce?
Kazimierz Talarek: Coś w tym jest, że fabryka, w której produkuje się czekoladę, przypomina trochę bajkowy świat. Niejednokrotnie, gdy miałem okazję oprowadzać wycieczki po fabryce Wedla, spotkałem się z takim stwierdzeniem. Pewnego razu jeden ze zwiedzających wyznał, że od lat mieszka w bloku naprzeciwko i często czuje ten charakterystyczny zapach czekolady. Zawsze marzył o tym, by znaleźć się w środku i na własne oczy zobaczyć, jak wygląda produkcja słodyczy. Mnie osobiście to miejsce kojarzy się z dzieciństwem. Gdy mieszkałem z rodzicami, często odwiedzali nas krewni z warszawskiej Pragi. Pamiętam, że zawsze przywozili ze sobą mnóstwo smakołyków, m.in. kakao, które mama podawała potem na śniadanie, a także cukierki, które wisiały u nas na choince. W Wigilię, ja i mój brat nie mogliśmy doczekać się, kiedy wreszcie je pozrywamy i zjemy! To były ciężkie czasy, nie można było kupić wszystkiego, jak dziś. Dlatego okres świąt zawsze sprawiał nam radość.
Zaczął Pan pracować w Wedlu w wieku 19 lat i przez pół wieku na pewno był Pan świadkiem wielu przemian zachodzących w firmie. Jak wyglądała Pana ścieżka zawodowa?
Wszystko zaczęło się w 1969 r. Jak każdy młody człowiek, szukałem pracy i miałem to szczęście, że trafiłem akurat do Wedla (wówczas firma nosiła nazwę 22 lipca, dawniej E. Wedel). Początkowo były to praktyki biurowe, ale szybko zrozumiałem, że moje miejsce jest na produkcji. Zacząłem od podstaw, uczyłem się technik takich jak konszowanie i temperowanie, aż tu nagle po 3 miesiącach pracy powołano mnie do wojska. Kiedy odbyłem służbę, podjąłem kolejne kursy związane z produkcją wyrobów takich jak Mieszanka Wedlowska, Torcik Wedlowski, Ptasie Mleczko®, a także czekolady twarde i nadziewane. Gdy w 1973 r. zostały zakupione nowe urządzenia, byłem przy uruchamianiu ich na rzecz produkcji czekolady z pełnymi orzechami na nowo zakupionym agregacie. Pracowałem też przy produkcji batoników ówczesnych batoników, które nosiły nazwy imion technologów, którzy je stworzyli. W ten oto sposób powstały: Malwinka, Józefinka, Stefanka, Alinka czy Czaruś. W 1987 r. pomagałem Renecie i Basi, czyli naszym technolożkom, przy wdrażaniu receptury Pawełka, który wówczas wchodził na rynek. Rok później zostałem tzw. mistrzem, a potem Kierownikiem Strefy Produkcyjnej, zarządzałem wtedy grupą ok. 70 osób. Ponieważ firma się rozwijała, zmieniały się też nazwy stanowisk. W 2006 r. zostałem Liderem Zespołu Produkcyjnego, a dodatkowo 4 lata później planistą produkcji na linii pianek Ptasie Mleczko®.
Praca przy produkcji wyrobów cukierniczych to wielka odpowiedzialność, ale i przyjemność. Czy czekolada to Pana ulubiony smakołyk?
Ja generalnie jestem łasuchem. Zawsze chętnie spróbuję każdego wedlowskiego wyrobu. Nawet teraz, na emeryturze, patrzę, co nowego pojawiło się na półkach sklepowych. Niezwykle pozytywnym odkryciem okazała się dla mnie Czekolada Mocno Mleczna , która jest super! Z kolei smak czekolady Mocno Gorzkiej 80 proc. kojarzy mi się z początkami mojej pracy. Uwielbiam także Ptasie Mleczko® – to taki rarytas, że wystarczy zjeść kostkę, a po chwili znika całe pudełko. A z Mieszanki Wedlowskiej najbardziej lubię Pierrota i Bajecznego.
W 1926 r. włoski plakacista Leonetto Cappiello stworzył na zlecenie Jana Wedla kultową dziś grafikę przedstawiającą Chłopca na Zebrze. Co Pan sądzi o tej reklamie?
Od 50 lat mieszkam w Warszawie i Chłopiec na Zebrze zawsze widniał na budynku dawnej fabryki Jana Wedla przy ul. Szpitalnej. Uważam, że ten symbol to największa wizytówka firmy i jej wyróżnik. Jak wiadomo, Jan Wedel słynął z innowacyjności. Sądzę, że niewielu jest dziś biznesmenów, którzy mają tak otwarty umysł, którzy stawiają na ludzi i nie boją się trudności. Firma E.Wedel poradziła sobie nawet w czasach kryzysu, gdy w latach 80. nie było dostępu do ziarna kakaowca.
Zawsze kierowałem się zasadą trzech P – "Praca, Pasja i Pokora"
Kazimierz Talarek
Ptasie Mleczko® to ulubiona przekąska Polaków. Proszę powiedzieć, co sprawia, że te czekoladowe kostki są tak pyszne?
Niestety receptura to pilnie strzeżona tajemnica, ale warto zwrócić uwagę na historię powstania kultowych pianek. W 1936 r. Jan Wedel zlecił swojemu maestro, aby stworzył coś, co chwyci za serce każdego. Kiedy spróbował nowego smakołyku, spytał współpracowników: "Czego potrzeba do szczęścia człowiekowi, który już wszystko posiada?". Wtedy ktoś odpowiedział: "Tylko ptasiego mleka". Tak powstała pyszna pianka, a wraz z nią nazwa, którą znamy do dziś.
Na uwagę zasługuje również grafika, np. ta z motywem siedzącego na gałęzi kolorowego ptaka, a także gwiezdna droga mleczna. Jak Pan ocenia zmieniające się trendy w opakowaniach?
Wedlowskie wyroby to nie tylko czekolada, ale przede wszystkim cała koncepcja wizualna. Dawniej opakowania niektórych produktów zdobione były laką sprowadzaną prosto z Chin. Z kolei opakowanie szaty graficznej czekolady Jedyna, powstałej w 1936 r. zostało zaprojektowane przez Zofię Stryjeńską, jedną z najbardziej znanych malarek dwudziestolecia międzywojennego. Po wojnie, grafikę opakowania, które znamy dziś, stworzył Karol Śliwka. Jeżeli chodzi o Ptasie Mleczko®, rysunek siedzącego na gałęzi kolorowego ptaka, został zaprojektowany przez artystę J. Hołuba. To pokazuje, że E.Wedel od zawsze stawia nie tylko na wrażenia smakowe, ale i estetyczne.
Kolibry, flamingi, sowy, papugi – to tylko przykładowe gatunki ptaków, których wzory zdobią nowe opakowania niebiańsko lekkich pianek. Czy takich "smaczków" jest więcej?
Zbliżają się święta. Wśród licznych propozycji wyrobów E.Wedel doczekaliśmy się wielu smaków kojarzących się z Bożym Narodzeniem. Osobiście stawia Pan na klasyczną mocno-gorzką czy chętnie sięga również np. po Czekoladę białą karmelową z solonymi orzeszkami?
Ja generalnie jestem łasuchem. Zawsze chętnie spróbuję każdego wedlowskiego wyrobu.
Kazimierz Talarek
Mnie osobiście smakuje wszystko, ale wiadomo, że każdy ma swój gust. A ponieważ trzeba iść z duchem czasu, E.Wedel stara się zaspokoić różne potrzeby. Jednemu będzie smakowała czekolada gorzka, drugiemu mleczna, jeszcze innemu Czekolada mleczna z bakaliami i żurawiną. Wielką sztuką jest natomiast tak dobrać nadzienie, aby pasowało do całości. Dlatego produkty E.Wedel poddawane są badaniom sensorycznym. Jeżeli w nutce smakowej jeszcze czegoś brakuje, szukamy dalej. Dziś mamy mnóstwo nowości, które podobają się ludziom.
Dzieci, które szczególnie czekają na Gwiazdkę, również mają sporo uciechy. Świąteczną paczkę przyjaciół stanowią m.in. Renifer, Mikołaj, oraz Bałwanek. Dzięki wedlowskim wyrobom mogą na chwilę przenieść się do świata bajkowych postaci, prawda?
Święta to magiczny czas, zwłaszcza dla dzieci, które najbardziej cieszą się z prezentów. Jan Wedel nigdy nie zapominał o dzieciach. Starał się tworzyć czekoladowe wyroby inspirowane zabawą – czy to samolotami, czy też postaciami z bajek. Dziś wedle tej tradycji mamy np. świąteczną paczkę przyjaciół, którą niezmienne stanowią Renifer, Mikołaj oraz Bałwanek. Jest też Kalendarz Adwentowy, który umila czas oczekiwania na Boże Narodzenie, a także Torcik Wedlowski z gwiazdkami i otwartym okienkiem oraz Mieszanka Wedlowska w opakowaniu w kształcie bombki. Pięknie wygląda również świąteczna edycja pianek Ptasie Mleczko®, o waniliowo-cynamonowym smaku, z wzorkami reniferów. Jeśli wolimy bardziej poręczne opakowanie, możemy sięgnąć po Ptasie Mleczko® w wersji mini. Te kwadratowe kostki to kolejny strzał w dziesiątkę!
Fabryka Wedla to rzeczywiście miejsce niezwykłe. Spędził Pan tam kawał życia. Co było najważniejsze w tej pracy?
Zawsze kierowałem się zasadą trzech P – "Praca, Pasja i Pokora". Do tego dodawałem jeszcze literę "S", czyli Szacunek do ludzi. To moje zawodowe credo, dzięki któremu jestem tu, gdzie jestem.
Za czym najbardziej będzie Pan tęsknił?
Najbardziej będzie brakować mi ludzi. Zwłaszcza rozmów z nimi. Oczywiście wciąż mamy kontakt, ale obecny system pracy zdalnej nieco to utrudnia. Oprócz tego będę tęsknił za cudownym zapachem czekolady i możliwością próbowania smakołyków na miejscu. Mogę kupić wszystko w sklepie, ale kosztowanie czekolady prosto z linii produkcyjnej było czymś w rodzaju próbowania świeżego chleba. Jeszcze gorącego, wyjętego prosto z pieca. Pomimo przejścia na emeryturę z radością będę obserwował dalszy rozwój Wedla. Jestem dumny z tego, że mogłem pracować w tak wspaniałej firmie, ze 170-letnią tradycją.